Kunderberg.       Algemeen. Het natuurreservaat de Kunderberg ligt in de gemeente Voerendaal, even ten zuid- oosten van Kunrade, ten westen van Welten en ten noorden van Ubachsberg. Het terrein ligt op een hoogte van 180 meter boven N.A.P. Het eigenlijke reservaat heeft een oppervlakte van 5 1/4 hectare en wordt beheerd door Staatsbosbeheer. Dit kalkhelling maakt hier 1/3 deel van uit. Het is een typisch kalkgraslandreservaat, beroemd om zijn gevarieerde, rijke mesobrometumflora. Kalkgraslanden behoren tot de soortenrijkste levensgemeenschappen van Europa met soms meer dan enkele tientallen soorten per vierkante meter. Flora. In het echte kalkgrasland, met een open en lage structuur, groeien vele één- en tweejarige soorten. Onderaan de helling groeien Glanshaver (Arrhenatherum elatius) en Beemdkamgras (Cynosurus cristatus), hogerop staan Beemdhaver (Avenula pratensis), Bevertjes (Briza media), Breed en Smal fakkelgras (Koeleria pyramidata en Koeleria macrantha), Gevinde kortsteel (Brachypodium pinatum) en Zachte haver. Bovenop, bij de zure plateaurand groeit ook Tandjesgras (Danthonia decumbens). Daartussen groeien allerlei fraaie bloemen als Aarddistel (Cirsium acaule), Hauwklaver (Tetragonolobus maritimus), Parnassia (Parnassia palustris), Kalkwalstro (Galium pumillum) en Kuifvleugeltjesbloem (Polygala comosa). In het vroege voorjaar bloeien op de helling Voorjaarszegge (Carex caryophyllea) en Zeegroene zegge (Carex flacca). Beroemd is de bloei van de Grote muggenorchis (Gymnadenia conopsea) begin juni, die dan een soort roze waas over de berg legt. Later, in de nazomer, is het de beurt aan de Duitse gentiaan (Gentianella germanica). Ook de veel zeldzamere Franjegentiaan (Gentianella ciliata) is hier te vinden. In 1981 trof W. Frijns uit Hoensbroek op de Kunderberg 40 bloeiende exemplaren van de Veldgentiaan (Gentianella campestris) aan. Daarnaast komen in hetzelfde terrein ook Duitse gentiaan (Gentiana germanica) en Franjegentiaan (Gentiana ciliata) voor. Ook Hauwklaver is te vinden op de Kunderberg. Beheer. Vroeger werd deze helling regelmatig in de herfst gemaaid of in het voorjaar afgebrand, dat gebeurde op Fakkelzondag, de eerste zondag van de Vasten. De lokale bevolking had dan de gewoonte graslanden in brand te steken. Rozetten van planten die al vroeg boven de grond staan kunnen hierdoor afsterven, zoals bijvoorbeeld Bijenorchis (Ophrys apifera). De helling werd in het verleden met schapen begraasd en zo kort gehouden. Na de jaren vijftig van de twintigste eeuw werd deze vorm van veehouderij steeds meer afgeschaft en groeide de helling langzaam dicht en verruigde allengs. In 1984 begon men opnieuw met schaapsbeweiding als natuurbeschermingsmaatregel. Door deze maatregel is onder meer de Grote muggenorchis (Gymnadenia conopsea) sterk toegenomen. De beweiding werd in de negentiger jaren van de twintigste eeuw soms het hele jaar door gecontinueerd waardoor de Grote muggenorchis niet in bloei kon komen.