Maastricht is de meest zuidelijke stad van ons land. En dat is niet alleen te merken aan de sfeer, nee ook de plantenwereld is er gezegend met bijzondere soorten. Een stad dus die uitnodigd tot een ontdekkingstocht naar bijzondere stadsplanten. Er zijn verspreid over Maastricht heel wat goede plekken om planten te bekijken. De beste zijn de oude stadsmuren, en dan met name de muur van het Lang grachtje en het Klein grachtje. Maar ook de muren van het stadspark zijn het bekijken waard. Een hoofdstuk apart vormen de Hoge Fronten, net buiten de binnenstad. Maar eigenlijk hoef je maar in Maastricht rond te lopen, of je kunt al enkele bijzondere soorten vinden.
Stadsmuren.
De oudste stadsmuren van Maastricht stammen uit de 13e eeuw. De muren van het Klein en het Lang grachtje behoren hiertoe. Deze muren zijn opgetrokken uit kolenzandsteen en kalksteen. Op deze muren staat de grootste bijzonderheid van Maastricht, het Maastrichts havikskruid (Hieracium amplexicaule) ofwel Stengelomvattend havikskruid zoals het tegenwoordig wordt genoemd, eind juni massaal in bloei. Deze soort komt oorspronkelijk uit de Pyreneeen en is sinds de 19e eeuw als verwilderde sierplant ingeburgerd in Maastricht.
Muurbloem (Erysimum cheiri) is ook veel aanwezig langs het Lang grachtje. Hier bloeien de planten met gele bloemen. Op wat meer beschaduwde, ietwat vochtige plaatsen groeit Gele helmbloem (Pseudofumaria lutea). Deze soort werd in 1840 voor het eerst voor Nederland opgegeven op een muur in Maastricht. Hier groeide de soort destijds op een muur van de Calvarienberg. Hoewel Gele helmbloem zich in de binnenstad van Maastricht goed uitbreidt en ook op allerlei plekken spontaan opkomt, is ze buiten het urbane gebied nog erg zeldzaam. Wit vetkruid (Sedum album) en Muurpeper (Sedum acre) groeien op de vlakke delen van de muur. Er komt ook een drietal varens voor, namelijk Steenbreekvaren (Asplenium trichomanes), Eikvaren (Polypodium vulgare) en Muurvaren (Asplenium ruta-muraria). Kenmerkend is natuurlijk ook het Plat beemdgras (Poa compressa) op de muur. Grote zandkool (Diplotaxis tenuifolius) vormt met zijn sterke wortels een probleem voor de muur. Deze wordt door de plant kapot gedrukt. Grote zandkool is bij velen beter bekend onder de naam Rucola en wordt als sla gebruikt. Een opvallend fraaie soort is het Muurleeuwenbekje (Cymbalaria muralis) dat op allerlei plekken op de muur groeit.
Op de stadsmuur bij het Pater Vinktorentje groeit wederom veel Stengelomvattend havikskruid (Hieracium amplexicaule) en Plat beemdgras (Poa compressa). Op de wat meer bij de Jeker gelegen muren, die koeler en vochtiger zijn, groeit ook Blaasvaren (Cystopteris fragilis). Bijzonder is niet alleen de muur, maar ook de tuin van het Faliezusterklooster. Hier bloeit in april de Knikkende vogelmelk (Ornithogallum nutans). Een soort die ook in het park langs de Maas, ten zuiden van de monding van de Jeker, massaal groeit. Het stadspark kent vele bijzondere bomen en er groeien ook allerlei bolgewassen. Langs een vijver bloeit in het voorjaar Groot hoefblad (Petasites hybridus).
De stadsmuur bij de Nieuwenhofstraat zijn ook meer dan de moeite waard. Met name de binnenzijde van de muur. Hier groeit heel veel Stengelomvattend havikskruid (Hieracium amplexicaule). Verder staat er Muurleeuwenbek (Cymbalaria muralis), Steenbreekvaren (Asplenium trichomanes), Muurvaren (Asplenium ruta-muraria) en Gele helmbloem (Pseudofumaria lutea). Bovenop de muur ligt een klein park waar op de bovenkant van de muur Stijf hardgras (Catapodium rigidum) groeit. Dit kleine grasje heeft inderdaad stijve, harde stengels. Ertussen staat ook veel Plat beemdgras (Poa compressa) met een opvallend platte stengel,maar dit is veel groter. In het voorjaar bloeien hier ook Kandelaartje (Saxifraga tridactylites) en Vroegeling (Erophila verna).
Bij de Waterpoort over de Jeker achter het Kruithuis groeit veel Blaasvaren (Cystopteris fragilis). Bovenop de stadsmuur ligt hier een klein parkje waar in het voorjaar veel Voorjaarshelmbloem (Corydalis solida) bloeit. Iets verderop, op het terrein van de Universiteit Maastricht, staat ook Geelwitte helmbloem (Pseudofumaria alba), een nog zeldzamere soort dan de Gele helmbloem (Pseudofumaria lutea).
Nabij het Vrijthof ligt de Preekherengang, ook een rijke plek met muurflora, maar tegenwoordig niet meer goed te bekijken.
Vlakbij het Vrijthof ligt de Capucijnengang. Op het dak van de Capucijnenkerk groeit een mooie populatie Pijlscheefkelk (Arabis hirsuta ssp. sagitalis). Deze soort komt voor de rest bijna niet voor in Nederland.
Een apart gebied vormen de Hoge Fronten en de Lage Fronten even buiten de binnenstad. Hier groeien zeldzame soorten als Brede ereprijs (Veronica teucrium), Aardaker (Lathyrus tuberosus) en Wilde marjolein (Origanum vulgare).
1%20150x.jpg)
