Natuur tussen Maas en Rijn beleven!



Startpagina.
Algemene informatie over de Eifel.
Excursies en lezingen.
Deelgebieden:
-
Eifel
-Limburg
Natuurreservaten en wandelgebieden.
Geschiedenis van de Eifel.
Archeologische plekken.
Historische plaatsen.
Water in de Eifel.
Geologie van de Eifel.
Oude ambachten.
Mijnbouw & oude
industrie.
Paddenstoelen.
Wildparken & Musea.
Feesten.
Heiligen.
Wandelroutes.
Kinderwagenwandelingen.
Links.
Over ons.
Contact/Colofon.
Fotopagina´s.
Alfabetisch register
Naar de Duitstalige sites/ Zu den deutschen Seiten.













Kasteel Terworm.


Omgeven door een gracht ligt centraal in natuurgebied Terworm het 14e eeuwse kasteel. In die tijd was het een leengoed van de aartsbisschop van Keulen. In het midden van de 14e eeuw bouwde het riddergeslacht Van Geitsbach- zu der Worm hier een versterkt woonhuis. Hiervan stamt tegenwoordig nog de toren van het kasteel. Het kasteel was vroeger bekend onder de naam Geitsbach, de naam voor een deel van de Geleenbeek. De ridderfamilie noemde zich Geitsbach zu der Worm, omdat ze ook gronden langs het riviertje de Worm hadden. In de loop der jaren verbasterde dit tot Terworm.
Het landgoed was voor zijn inkomsten aangewezen op de landbouw. In de 18e eeuw was het landgoed 1500 hectare groot en stonden er negen pachthoeves. Het tegenwoordige landgoed is nog maar 220 hectare.
Het huidige kasteel is echter grotendeels van veel latere datum. Het is ook geen verdedigingsburcht meer, maar meer een representatief woonhuis voor de adel.
In de 18e eeuw kwam het kasteel in handen van Graaf Vincent van der Heyden-Belderbusch (1690-1771). Hij liet het kasteel restaureren en legde ook een prachtige tuin in Franse rococostijl aan. De omliggende gronden, inclusief de daarop gelegen hoeves en watermolens, kocht hij op.
Het kasteel zelf kreeg zijn huidige aanzien van Baron Francois de Loë (1857-1938). In1917 werd het kasteel, inclusief het landgoed opgekocht door de directie van de Oranje Nassau mijnen. Door het gebrek aan onderhoud en door mijnschade verpauperde het landgoed en kasteel. In de 1974 was er een plan om een draf-en renbaan op het landgoed aan te leggen. In het begin van de jaren 1980 waren er zelfs plannen om een pretpark op het landgoed te stichten. Hierop kwam felle kritiek van de Heerlense bevolking zodat dit plan van tafel werd geveegd. Wel lag er lange tijd een openluchtzwembad waar de bevolking van Voerendaal, Kunrade en Heerlen ´s zomers kon zwemmen.
In 1988 kocht Freek van der Valk het kasteel aan. Met hulp van overheidssubsidies werd het kasteel tussen 1997 en 1999 gerestaureerd en omgevormd tot een representatief hotel-restaurant. Ook het landgoed werd hierbij heringericht. De oude landschapselementen zoals hoogstamfruitbomen, houtwallen, heggen, los staande bomen en kleinschalige akkers waren in de loop van de twintigste eeuw verdwenen. Landschapsarchitect Ben Taken maakte een inrichtingsplan waarin al deze elementen terugkwamen. De Geleenbeek mag weer meanderen, er werden diverse hoogstamboomgaarden aangeplant en heggen werden herplant.


     

Rococotuin bij Kasteel Terworm.

Vlakbij het kasteel ligt een prachtige rococotuin. Deze is geïnspireerd op de rococotuin die Graaf Vincent van der Heyden had laten aanleggen tussen 1725 en 1770. De tuin met afmetingen van 94 bij 74 meter werd omgeven door sloten met een breedte van 4,5 meter en een diepte van 1,60 meter. Bij de tuin hoorde ook een Oranjerie die gebouwd werd rond 1825 en 15,5 meter lang en 5,3 meter breed was. Hier werden ´s winters planten gestald die niet tegen onze koude, natte winter kunnen. Dit zijn merendeels planten van mediterane oorsprong. De Oranjerie dankt zijn naam aan het feit dat er onder meer citrusvruchten werden gestald. Erachter stond een baksteenmuur met een fundering uit mergelblokken. Hierlangs groeiden aan de zuidkant geleide fruitbomen, zoals tegenwoordig ook weer het geval is. In het midden lag een fontein die gevoed werd met water uit lokale bronnen die iets hoger op de helling lagen waardoor er druk op de leiding kwam. Het water werd aangevoerd door middel van een eikenhouten waterleiding. De fontein kende twee niveau ´s, waarbij uit het centrale gat water omhoog kon spuiten. De muren bestonden uit mergelblokken die in twee cirkels van 7,5 meter diameter en van 4,5 meter boven elkaar waren opgesteld. Deze fontein lag op de centrale zicht-as vanuit het kasteel naar de tuin in. De tuin werd tussen 2001 en 2003 hersteld. Met behulp van oude kaarten werd de oorspronkelijke tuin zoveel mogelijk hersteld. Ook de Oranjerie werd herbouwd. Tussen twee 18e eeuwse kalkstenen toegangszuilen in rococostijl loop je de tuin in. Midden in de tuin klatert een fontein. Hieromheen liggen met buxushagen omzoomde bloemperken. ´s Zomers geuren hier Lavendel en rozen. De tuin wordt begrensd door hagen van Gele kornoelje (Cornus mas). Uit pollenonderzoek bleek dat deze soort in het verleden hier ook veel voorkwam.