Het ontstaan van steenkool
Het diep ingesneden Wormdal maakt met de aangrenzende plateau 's deel uit van een hoefijzervormige reeks van steenkoolgebieden die zich uitstrekt van de Limburgse Kempen over Zuid- Limburg en dan afbuigt naar het noorden in de richting van Vlodrop (Erkelenz). De meeste steenkoollagen, stammend uit het Laat- Devoon en Carboon (345- 280 miljoen jaar geleden), zijn ontstaan uit veenlagen die in kustmoerassen zijn afgezet. Deze kustmoerassen lagen aan de rand van het vasteland op sediment dat de rivieren in de zee afzetten. Het waren mangrovebossen onder tropische omstandigheden. In deze gebieden heerste een zeer hoge grondwaterstand en zo nu en dan stonden ze zelfs geheel onder water. Het sediment bestond dikwijls vrijwel uitsluitend uit plantenresten van de hier groeiende wolfsklauwachtigen, waaronder de Schubboom (Lepidondendron) en de Zegelboom (Sigillaria), in de regenwoudzone en de boomvarens in de moerassen van de meer aride gebieden.
Langs de oever van stromend of stilstaand water,groeiden veelal Paardenstaarten (Calamieta). De moerassen werden zo nu en dan bedekt door zand- en leemafzettingen uit de rivieren.
Door het inkolingsproces, dat optreedt zodra de veenlaag begraven wordt onder een pakket zand of klei, verdwijnt er steeds meer gas en water. Hierdoor gaat een groot deel van het volume verloren. Men neemt aan dat van een twintig meter dikke veenlaag een één meter dikke steenkoollaag overblijft. In totaal zijn in het gebied rondom Aken 200 kolenlaagjes van verschillende dikte te vinden. De klei- en zandpakketten kunnen we nu terugvinden als leisteen- en zandsteenlagen tussen de steenkool.
De steenkoollagen zijn sterk verstoord door breukvorming en bodembewegingen als gevolg daarvan. Ten noorden van de Feldbissbreuk, die even ten zuiden van Herzogenrath het landschap doorsnijdt, zijn de steenkolenlagen dieper weggezakt. De steenkool komt nabij Kohlscheid aan de oppervlakte of ligt slechts enkele tientallen meters diep in de ondergrond. Dit is magere steenkool, met een hoog koolstofgehalte en daardoor uitstekend geschikt voor huisbrand.
Het gebruik van steenkool.
Sinds het bestaan van de mensheid werd hout gebruikt als brandstof. Maar reeds de Chinezen en de oude Grieken waren bekend met steenkool. Steenkool kreeg pas enige betekenis toen er van grootverbruik sprake was, en bijvoorbeeld de Romeinen in onze koude streken in de badhuizen en in de centrale stookplaatsen van hun villa 's steenkool als goede brandstof gebruiken.